این روزها بازار تبلیغ درس پژوهی در آموزش و پرورش گرم است . دستورالعمل‌ها، بخشنامهها ، همایش‌ها گرچه رفته رفته معلّمان را با این شاه کلید رفع مشکلات یادگیری دانش آموزان، آشنا می سازد امّا آن‌چه سهواً یا به عمد از آن غفلت می شود فراهم نمودن بستر اجرای درس پژوهی در مدارس کشور است ؛ به همین دلیل ذکر توضیحاتی چند در این زمینه ضروری به نظر می رسد.
یکی از کاربردی ترین روش‌های پژوهشی ، پژوهش در عمل است. در این شکل از پژوهش، پژوهش‌گر به دنبال تعمیم نتایج نبوده و در پی یک اقدام ضربتی جهت رفع مشکلات واحد آموزشی است و به همین جهت ساختار پیچیده و وقت گیر پژوهش های معمول رعایت نمی شود که خود بر دو نوع است :
1 – اقدام پژوهی (Action research) که موضوع آن رفع مشکلات واحد آموزشی از هر نوعی و در هر زمینه ای می باشد و می تواند گروهی یا انفرادی اجرا شود .
2 – درس پژوهی (Lesson Study) که موضوع آن تلاش گروهی از معلمین هم رشته برای اصلاح طرح درس و اجرای آن در دو مرحله و در راستای رفع مشکلات یادگیری می‌باشد. همان گونه که اشاره شد اجرای درس پژوهی نمی‌تواند انفرادی باشد و مختصّ رفع مشکلات یادگیری در چارچوب تدریس کلاسی است.
امّا لازمه‌ی اجرای این روش، آزاد بودن وقت تیم درس پژوهی در چارچوب برنامه درسی است و این به آن معنی است که این فرآیند بسیار تأثیر گذار باید وارد برنامه هفتگی همکاران شود . در شکل آرمانی در کشورهایی که از نظام آموزشی متعالی و پیشرو برخوردارند همکار نیمی از هفته را به تدریس اشتغال دارد و نیم دیگر را به عنوان هیئت علمی و پژوهشی در واحد آموزشی مربوطه حضور می‌یابد و به تحلیل نتایج آزمون ها ، استخراج مشکلات یادگیری از دل آن‌ها و اجرای مستمر درس پژوهی می پردازد .
در یک الگوی حداقّلی انتظار می رود هر همکار در ابلاغ هفتگی خود دست کم دو ساعت برای درس پژوهی آزاد گذاشته شود. امّا آیا در آموزش و پرورشی که نگرش آن نسبت به پرسنل، هنوز در سال 1960 و نظریه X وY داگلاس مک گریگور زمین گیر شده و معلّمان را عناصری تنبل و از زیر کار در رو می داند حاضر است این حداقل را برای درس پژوهی همکاران فراهم آورد؟
یا کماکان بر اجرای کلاس های بی هدف و کم أثر تقویتی که این روزها به محملی برای دریافت همیاری جهت اداره امور جاری مدارس بدل شده اصرار خواهد ورزید .
انتظار فرهنگیان به عنوان سکّان داران عرصه‌ی اجرای برنامه درسی قصد شده و سربازان خط مقدم رفع موانع یادگیری از مسئولین و مدیران ارشد آموزش و پرورش این است که به بخشنامهها ، دستورالعمل‌ها و همایش‌ها، بسنده نکنند و در نقش مدیرانی شجاع و تحوّل گرا زمینه‌ی نهادینه شدن درس پژوهی را در برنامه درسی مدارس فراهم نمایند .
در پایان، ذکر این نکته را ضروری می دانم که لازمه‌ی موفقیّت در هر طرح و برنامه، تخصیص و صرف هزینه‌ی مناسب است و این هزینه الزاماً نباید از کیسه مردم پرداخت شود.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید