چاپ کردن این صفحه

جین ام. تونگی، شبکه خبری CNBC، تاریخ انتشار: ۲ اکتبر ۲۰۲۵

سبک شماره ۱ برای تربیت فرزندانی تاب‌آور و سالم: یک متخصص روانشناسی می گوید که نتایج ده‌ها سال پژوهش و مطالعه و تحقیق روشنگر و راهگشاست

برگردان: علیرضا طالب‌زاده

سبک شماره ۱ برای تربیت فرزندانی تاب‌ آور و سالم بر اساس پژوهش و مطالعه در صدای معلم

تجسم کنید که شما در ۱۰ سالگی هستید و یک روز به والدین خود می گویید: «من یک گجت (ابزار یا دستگاه الکترونیکی کوچک) ۱۰۰۰ دلاری می خواهم،‌ به اضافه ماهانه ۴۰ دلار برای هزینه نگهداری و استفاده از آن.

با این گجت می توانم در تمام طول روز با دوستان و آدم های بزرگسالی که رو در رو هرگز آنها را ملاقات نکرده‌ام چت کنم. و راستی یک چیز دیگر، سرم را هرگز از روی گجت بلند نخواهم کرد. 

جواب والدین شما به این درخواست «نه» می‌بود.  

یا این حالت را در ۱۲ سالگی تان تصور کنید که به والدین خود می‌گویید: «می‌خواهم صدها عکس از خودم بگیرم و به جایی پست و آپلود کنم که تمام همکلاسی هایم و همه کسانی که آنلاین هستند بتوانند آنها را ببینند و به ظاهر و قیافه من نمره و ستاره بدهند.» در اصل محل آپلود همان اینستاگرام است. دوباره والدین شما احتمالا به سرعت آن را می بستند.

اما بیاییم به زمان حال، امروزه چی؟

بیشتر والدین به این درخواست‌ها جواب مثبت می دهند، بدون اینکه تشخیص دهند موافقت با این درخواست‌ها یعنی دادن یک گوشی هوشمند به فرزندشان. تسلیم شدن در برابر این نوع درخواست های فرزندان به این معنی نیست که آنها والدین بی مبالات و بدی هستند. بیشتر این والدین همان مادران و پدرانی هستند که ساعت خواب فرزندانشان را تعیین می کنند،‌ آنها را ملزم به بستن کمربند ایمنی می کنند و انتظار رفتار پسندیده و مودبانه از فرزندان خود دارند. با این وجود ، کشش و جاذبه تکنولوژی و رسانه ها و شبکه های اجتماعی آن قدر پرقدرت و عادی‌سازی شده است که حتی والدین دقیق و محتاط هم در چیزی که همه آن را انجام می دهند درگیر و غرق می شوند.

آمارها نگران‌کننده هستند: در حال حاضر کودکان اولین گوشی هوشمند خود را تقریبا در ۱۱ سالگی به دست می‌آورند. حدودا ۴۰ درصد کودکان بین ۱۰ تا ۱۲ سال از قبل در شبکه های اجتماعی حضور دارند. نتایج و عواقب آن بر اساس پژوهش هایی که به طور فزاینده ای در حال افزایش است رضایت بخش نبوده است.

پس، از یک والد توقع داریم چه کاری انجام دهد؟ جواب به طرز گمراه کننده ای ساده است: مسئول فرزند خود باشد.

سبک‌های تربیت فرزندان و سبکی که بهتر جواب می دهد

سبک ها و شیوه های تربیت فرزندان (فرزندپروری) مدت‌هاست که به موضوعی داغ تبدیل شده است. شاید درباره والدین هلیکوپتری (والدین در حال پرواز و معلق بر بالای سر فرزندان)، والدین ماشین برف‌روب (برداشتن و پاک کردن موانع و مشکلات از سر راه فرزندان) یا والدین ملایم (اجتناب از نه گفتن به فرزند) شنیده باشید.

با این وجود اساتید دانشگاه معمولا فرزندپروری را به چهار سبک تقسیم می کنند. برای اینکه آنها را راحت‌تر به خاطر بسپاریم بگذارید آنها را به جانوران اقیانوس مرتبط و تشبیه کنیم.

  • بدون دخالت و درگیر کردن خود (فرزند پروری به سبک ماهی): این نوع والدین نیازهای اساسی فرزندان خود را تامین می کنند سپس شنا کرده و از آنها دور می شوند و راه خود را کشیده و می‌روند. هیچ قانون و هیچ عاطفه ای در کار نیست. فرزندان عمدتا به حال خود رها می شوند و تنها هستند.
  • فرزندپروری سهل‌گیرانه (به سبک اسفنج دریایی): ملایم و مراقبت کننده و پرورش دهنده هستند اما بدون داشتن جرات و جسارت و اراده. این نوع والدین به ندرت محدودیت و حد و مرزی برای فرزندان خود تعیین می‌کنند. «والدگری ملایم» اغلب در این سبک قرار می گیرد که همراه با عشق و دوست داشتن زیاد است. نظم و نظام اندکی بر این شیوه حاکم است.
  • فرزند‌پروری مستبدانه (به سبک کوسه ببری): قوانین سفت و سخت و انضباط سخت گیرانه، تنبیه خشن،‌ محبت کم، به این فکر کنید: «چون من این طوری گفتم،‌»، فرزندان اطاعت می کنند اما اغلب از این وضعیت دلخور و عصبانی می‌شوند. 
  • فرزندپروری مقتدرانه (تربیت دلفینی): محبت و محدودیت متعادل، قوانین محکم اما قابل انعطاف، قوانین و قواعد برای فرزندان توجیه و توضیح داده می‌شود نه اینکه با داد و بیداد بر آنها دیکته یا بر سرشان فریاد کشیده شود.

نتایج ده‌ها سال پژوهش و مطالعه روشنگر و واضح است:

سبک فرزندپروری مقتدرانه (یا سبک دلفینی) سالم ترین و تاب آورترین کودکان را به جامعه تحویل می دهد.

چرا سبک های دیگر توقعات و انتظارات والدین را برآورده نمی‌کنند؟

فرزندپروری به سبک اسفنج دریایی و ماهی حد و مرز برای کودک تعیین و مشخص نمی‌کند. کودکانی که به این شیوه پرورش می یابند اغلب انتخاب های ناسالم و اشتباه دارند (به این مورد فکر کنید: کاکائو پافس (نوعی از غلات برای صبحانه) برای شام، نگاه کردن به صفحات الکترونیکی تا نصف شب) و وقتی بالاخره دنیای واقعی به آنها «نه» می گوید به ستیزه‌جویی می پردازند.

والدین کوسه ببری فرزندان را مجبور و ملزم به اطاعت از قوانین و مقررات می کنند اما بدون اینکه با آنها مهربان باشند یا قوانین را به آنها توضیح دهند. فرزندان آنها ممکن است زمانی که تحت نظارت هستند از قوانین و مقررات پیروی کنند اما وقتی زیر نظر نیستند ممکن است رفتارهای ناپسند نشان دهند. بیشتر این کودکان به بزرگسالانی تبدیل می شوند که فقط زیر فشار، مسئولانه رفتار و عمل می کنند و فاقد انگیزه‌های درونی هستند.

برعکس، والدین دلفینی نظم و انضباط را با همدلی (توانایی فهم احساسات و مشکلات دیگران) می آمیزند. آنها در حالی که تاکید بر حد و مرزها می‌کنند به احساسات اهمیت و اعتبار می دهند.

بکی کندی که یک روانشناس است این شیوه را «رهبری قاطع» می نامد یعنی اتخاذ تصمیماتی که به تشخیص شما برای فرزندتان خوب است، حتی اگر این تصمیم ها آنها را در آن لحظه ناراحت و دلخور کند.

والدین دلفینی در برابر تکنولوژی چگونه عمل می کنند 

در خصوص شبکه های اجتماعی و استفاده از وسایل و دستگاه ها، فرزندپروری به سبک دلفینی یعنی وضع قوانین و مقررات روشن و شفاف (برای مثال استفاده از موبایل در رختخواب در شب ممنوع است، وارد شدن در شبکه های اجتماعی قبل از سن خاصی ممنوع است، محدودیت برای اسکرین تایم روزانه یعنی تعیین مدت زمان نگاه کردن به صفحات الکترونیکی) و اصرار و اجبار بر رعایت آنها به طور مداوم و پیوسته.

اما این به معنی توضیح چرایی آنها نیز هست، اینکه مثلا علت وارد نشدن به شبکه های اجتماعی تا سن خاصی چیست. به جای گفتن «چون من این طوری می گویم یا می‌خواهم» شاید بهتر است این طوری بگویید: «وظیفه من این است که تصمیماتی اتخاذ کنم که سلامتی تو را تضمین کند، حتی اگر تو الان آنها را دوست نداشته باشی. متوجه هستم که تو ناراحت شدی، اما این یکی از آن اوقات است.»

این رویکرد تعادل درست را برقرار می کند و به کودکان کمک می کند این نکته را درک کنند که حد و مرزها و محدودیت ها تنبیه نیست،‌ حد و مرز قائل شدن حمایت و محافظت از آنهاست. و این، رابطه والد-فرزندی را به عنوان رابطه ای که بر اساس اعتماد و مراقبت شکل گرفته و نه بر اساس ترس و اجتناب حفظ می کند.

هدف خوشحالی کوتاه‌مدت آنها نیست

گفتن بله یا اشکالی ندارد به اسکرین تایم نامحدود کودک ممکن است آرامش را امروز به خانه بیاورد اما می تواند توانایی کودک شما در تمرکز، برقراری ارتباط و رشد استقلال در او را پایین آورد. وظیفه واقعی شما این نیست که هر لحظه کودکتان را خوشحال کنید، وظیفه شما بار آوردن بزرگسالانی لایق و شایسته و دارای اعتماد به نفس است که می توانند به خوبی روی پای خود بایستند.

فرزندپروری شراکت با سهم های مساوی طرفین نیست. درست است ما می خواهیم به فرزندانمان نزدیک باشیم. اما ما والدین آنها هستیم نه دوستانشان. فرزندان هنوز به سطحی از رشد مغزی نرسیده اند یا هنوز تجربه زندگی ندارند که دست به بهترین انتخاب های بلندمدت بزنند. اینجا همان جایی است که رهبری قاطعانه وارد صحنه می‌شود: دادن آنچه که فرزندان به آن نیاز دارند نه دادن فقط چیزی را که می‌خواهند.

دفعه بعد که وسوسه می شوید تسلیم خواسته کودک شوید به خاطر داشته باشید که: شما فقط کودکان را تربیت نمی کنید. شما بزرگسالان آینده را تربیت می کنید. تربیت دلفینی یعنی قاطع، منعطف، با محبت و استوار و ثابت قدم بودن بهترین فرصت برای تبدیل شدن به فردی سالم و مستقل در یک دنیای تکنولوژٰی پیشرفته (های‌تک) به آنها می دهد.

درباره نویسنده:
خانم جین ام. تونگی استاد روانشناسی در دانشگاه سن‌دیه‌گو است. پروفسور تونگی بیش از ۱۹۰ مقاله علمی و چندین کتاب بر اساس مطالعات خود منتشر کرده است. از جمله کتاب های او می توان به «۱۰ قانون برای پرورش فرزندان در جهان های‌تک»، «نسل‌ها»،‌ «نسل اینترنت (iGen)»،‌ و «نسل من» اشاره کرد. پژوهش های او در روزنامه ها و مجلات تایم، آتلانتیک، نیوزویک، نیویورک تایمز، یو اس ای تودی و واشنگتن پست پوشش داده می‌شود.

منبع:

CNBC Make it

https://www.cnbc.com/2025/10/02/the-no-1-parenting-style-for-raising-successful-kids-were-not-their-friends-says-expert.html

برگردان : علیرضا طالب زاده

سبک شماره ۱ برای تربیت فرزندانی تاب‌ آور و سالم بر اساس پژوهش و مطالعه در صدای معلم


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

درخواست همیاری ( کمک مالی )

سبک شماره ۱ برای تربیت فرزندانی تاب‌ آور و سالم بر اساس پژوهش و مطالعه در صدای معلم

سه شنبه, 22 مهر 1404 17:52 خوانده شده: 28 دفعه

در همین زمینه بخوانید: