براساس مطالعه‌ای که در سال 1395 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است، بیش از 70 درصد دانشجویان مشهدی این دانشگاه در دورۀ روزانه-رایگان، دورۀ دبیرستان را در مدارس غیرانتفاعی گذرانده‌اند و از کلاس‌های خصوصی و عمومی برای آمادگی کنکور بهره برده‌اند.
براساس مطالعه‌ای که در یک نمونۀ 6000 نفری از فارغ‌التحصیلان سال‌های اخیر دانشگاه‌های دولتی شهر تهران انجام شده است، حدود 65 درصد نمونه جزو سه دهک پردرآمد جامعه بوده‌اند که اکثر آنها دورۀ دبیرستان را در مدارس غیرانتفاعی گذرانده‌اند. نرخ اشتغال آنها پس از فارغ‌التحصیلی حدود 4 برابر سایر فارغ‌التحصیلان بوده و به فرصت‌های شغلی پردرآمدتری دسترسی یافته‌اند.
به تعبیر مایکل والزر (فیلسوف آمریکایی)، فقدان نرده‌های نمادین دولتی موجب شده است تا افراد دارای ثروت بیشتر بر سایر مواهب اجتماعی نظیر آموزش و اشتغال «سلطه» یابند.
به‌رغم این وضعیت، تمام سیاست‌های دولت از یکسو معطوف به کالایی‌کردن هرچه‌بیشتر آموزش عالی است تاجایی که امروزه تنها 16 درصد دانشجویان در دوره‌های روزانه-رایگان مشغول به تحصیل‌اند، و از سوی دیگر خصوصی‌سازی هر چه بیشتر آموزش عمومی را پیگیری می‌کند (در سال جاری تحصیلی اعلام شد حدود 17 درصد دانش‌آموزان در مدارس غیرانتفاعی ثبت‌نام کرده‌اند).
درحالی‌که مجموع بودجۀ آموزش (اعم از آموزش عمومی و آموزش عالی) حدود 10 درصد بودجۀ عمومی دولت ایران را تشکیل می‌دهد، عربستان سعودی در سال 2016 حدود 23 درصد بودجۀ عمومی خود را به حوزۀ آموزش اختصاص داده است.
جامعه‌شناسی علامه