در اردیبهشت ماه سال جاری خبری مبنی بر لغو مصوبه سازمان ملی استعدادهای کشور در خصوص ورود دانش آموزان مدارس سمپاد از پایه نهم به دهم بدون آزمون ورودی در رسانه های کشور منتشر شد که 120 هزار دانش آموز سمپادی را با چالش بزرگی روبه رو و استرس و نگرانی را در ایام امتحانات پایان سال بر این دانش آموزان و والدین آنها حاکم کرد .
قبل از تحلیل دلایل پیگیری و صدور این رای باید به این نکته اشاره کنیم که آیا دیوان عدالت اداری به تبعات این رای و تشویش و نگرانی که در حساس ترین برهه سال تحصیلی به خیل عظیمی از دانش آموزان مستعد و باهوش که شایستگی خود را در آزمونی کاملا عادلانه و یکسان در رقابت با سایر دانش آموزان به منصه ظهور رسانده اند ؛ آگاهی دارد و یا اساسا آیا این رای را می توان به مصلحت و منفعت دستگاه عظیم تعلیم و تربیت تفسیر کرد ؛ یا این مصوبه پیامدهای دیگری را به دنبال خواهد داشت که می توانند منافع آموزش و پرورش را در دراز مدت با چالش جدی روبه رو کرده و دانش آموزان نخبه و سرآمد را بی انگیزه و نگران کند ؟
گرچه در رای صادره دیوان عدالت اداری آمده است: «بر اساس بند ۹ اصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه‌های مادی و معنوی از وظایف دولت جمهوری اسلامی ایران است و مطابق اصل نوزدهم قانون اساسی، مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و به موجب اصل بیستم قانون اساسی، همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند .
بنا به مراتب فوق و نظر به اینکه ردیف ۵ از جزء «د-۱) ضوابط و شرایط ثبت نام» ذیل بند (د) دستورالعمل آزمون های ورودی دبیرستان های دوره اول و دوم استعدادهای درخشان سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ (موضوع ابلاغیه شماره ۵۰۱/۱۰۴ تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۹۹ رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان) با عنوان ضوابط و شرایط ثبت نام داوطلبان ورودی دبیرستان های دوره اول و دوم استعدادهای درخشان دایر بر امکان ثبت‌نام و ادامه تحصیل دانش‌آموزان پایه نهم مدارس استعدادهای درخشان بدون شرکت در پایه دهم، مصداق تبعیض ناروا و عدم ایجاد امکانات عادلانه برای آحاد ملت است.
اما باید توجه داشت که ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان پایه ششم به هفتم به صورت آگهی عمومی از طریق وزارت آموزش و پرورش در شرایطی عادلانه برای کلیه دانش آموزان پایه ششم به شرط دارا بودن شرایط علمی وجود داشته و همه دانش آموزان در شرایطی یکسان و عادلانه در این آزمون علمی شرکت کرده و برای هیچ داوطلبی در این آزمون استثتنا قائل نشده و با توجه به ظرفیت مدارس تعدادی از داوطلبان به توجه به امتیازات علمی کسب شده مجوز ورود به این مدارس را پیدا کرده اند .
نکته دیگری که معترضین در اقامه دعوی خود به آن اشاره کرده اند وجود اشکالات فنی در طرح سوالات آزمون ورودی استعدادهای درخشان در سنوات مختلف بوده که این نکته در تمامی آزمون ها از جمله کنکور سراسری و آزمون های استخدامی مسبوق به سابقه بوده و امکان طرح اشتباه چند سوال در تمامی آزمون ها وجود داشته و دست اندرکاران برگزاری این آزمون ها پس از اطلاع، سوالات مشکل دار یا اشتباه را عادلانه برای تمامی شرکت کنندگان حذف و در حق هیچ داوطلبی اجحاف نمی شود .
مسئله دیگر این است که سختی کار دانش آموزان سمپادی تنها ورود به این مدارس نیست بلکه در بدو ورود به این مدارس علاوه بر واحدهای درسی سایر مدارس ؛ می بایست دروس تکمیلی ریاضی ، ادبیات و علوم ( شیمی ، زیست و فیزیک ) را به صورت تخصصی در سه سال دوره متوسطه اول سپری کنند که مباحث این کتابها به لحاظ محتوایی بسیار فراتر از محتوای کتابهای درسی سایر مدارس است و یادگیری آن نیاز به ممارست و تمرین و کوشش بسیار دارد .
شرکت در آزمون و جشنواره های علمی و فرهنگی و ورزشی خاص مدارس استعدادهای درخشان مانند آزمون پایش ، کنگره های قرآنی سمپاد ، المپیادهای ورزشی از جمله برنامه هایی است که این دانش آموزان در طول سه سال تحصیل در دوره متوسطه اول با آن دست و پنجه نرم کرده و میزان آمادگی خود را به نمایش می گذرانند .
در اینجا این سوال مهم مطرح می شود که اگر دیوان عدالت اداری به دنبال تحقق عدالت و رفع تبعیض نارواست چه کسی باید پاسخگوی 120 هزار دانش آموز سمپادی سراسر کشور باشد که در عین نوجوانی و نیاز به فراغت و تفریح و گذران در کنار خانواده و همسالان ، این سه سال را با استرس و نگرانی و زحمات شبانه روزی مشغول مطالعه و یادگیری بوده و از بسیاری از حقوق اولیه خود که سایر دانش آموزان از آن بهره مند بوده اند ؛ به امید آینده ای بهتر محروم بوده اند؟
آیا قضات محترم دیوان عدالت اداری این مقوله را که دانش آموزان سمپادی سه سال کتب تخصصی و تکمیلی را با محتوای سنگین و دشوار بخوانند و بعد از آن سایر دانش آموزان مدارس عادی بدون گذراندن این واحدهای درسی بخواهند خود را با آنها مقایسه کرده و در یک سطح قرار گیرند ؛ تبعیضی ناعادلانه نمی داند ؟
چگونه است که به راحتی می پذیریم که سه سال سرمایه گذاری مداوم روی بچه های سمپادی که قبلا شایستگی خود را اثبات کرده اند ، در این رقابت غیر منطقی هدر دهیم و هزینه های سنگین دستگاه تعلیم و تربیت را برای سرمایه گذاری روی این دانش آموزان به مخاطره بیاندازیم .
اگر این کتب تکمیلی اضافی است و گذرندان آنها لازم نیست ؛ چرا سازمان استعدادهای درخشان آن را در برنامه درسی مدارس گنجانده و چرا دانش آموزان را ملزم به طی کردن این واحدهای درسی و کسب نمره قبولی آنها کرده است ؟
چیزی که به ذهن متبادر می شود حکایت ورزشکارانی است که در دور مقدماتی از حریف خود عقب بمانند و در دور نهایی ادعا کنند که عادلانه نیست که ما در دور پایانی و فینال مسابقات در کنار ورزشکاران قهرمان نباشیم و حق قانونی خود بدانند که در دور نهایی با وجود باخت از حریف در شرایطی یکسان و عادلانه باز هم حضور داشته باشند .
مطلب مهم دیگر در ارزیابی مداوم و سالانه دانش آموزان سمپادی این است که بر اساس شیوه نامه های جاری سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان دانش آموزان سمپادی نباید نمره زیر حد نصاب در دروس مختلف داشته باشند و چنانچه دانش آموزی نتواند حد نصاب قبولی را کسب کند ، می باید به مدارس عادی انتقال داده شود .
نکته مهم دیگر که در خصوص دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان قابل تامل است این است که در سنوات گذشته بخشنامه ای از طرف وزارت آموزش و پرورش ابلاغ شد که هر گونه آزمون را در دوره های ابتدایی و متوسطه اول به استثنا مدارس استعدادهای درخشان غیر قانونی عنوان و تاکید کرد که با توجه به شرایط و اقتضائات سنی دانش آموزان این دوره ها؛ استرس و نگرانی آزمون می تواند تاثیرات نامطلوبی بر روح و روان این دانش آموزان بر جای بگذارد ولی دانش آموزان سمپادی با وجود تمام شرایط و سرمایه گذاری بلند مدت ،آزمون را با موفقیت و شایستگی پشت سر گذاشته و توانسته اند به مدارسی راه پیدا کنند که خود گردان بوده و بودجه و سرانه دولتی نداشته و با شهریه دانش آموزان اداره می شود .
گرچه شکی نیست که قضات شریف دیوان عدالت اداری با نگاه تحقق عدالت به این مسئله ورود کرده اند ؛ اما باید پذیرفت که پشت پرده این اقدام را می توان به مافیای آموزشگاههای آزاد و موسسات برگزارکننده آزمون های علمی نسبت داد که لغو ممنوعیت آزمون دانش آموزان سمپادی می تواند منافع آنها را دو چندان کند و قاعدتا از آن استقبال کرده و خواهان پیگیری و صدور این رای هستند و یا شاید منافع شخصی برخی افراد ذی نفوذ در پیگیری این مسئله حائز اهمیت باشد .
باید قبول کرد که آزموده را آزمودن خطاست و نمی توان دانش آموزانی را که قبلا در یک آزمون و رقابت سخت علمی شایستگی خود را اثبات کرده اند به بهانه تحقق عدالت آن هم در مقایسه با دانش آموزانی که در شرایط یکسان در کنار این دانش آموزان حضور داشته و از رقابت بازمانده اند ؛ با چالش و اضطراب دوباره آزمون مواجه کرد .
انتظار می رود دیوان عدالت اداری با جامعیت و دعوت از متخصصین و صاحب نظران تعلیم و تربیت به خصوص مسئولین مرکز استعدادهای درخشان تلاش کند تا مدارس استعدادهای درخشان در راستای اهداف بلند دستگاه تعلیم و تربیت و شناسایی و پرورش استعدادهای بالقوه این مرز و بوم در راستای منافع کلی کشور حرکت کند .
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
