در پي درج مطلب مندرج در سايت صداي معلم با عنوان " هدايت تحصيلي اجباري توسط ديگران به نام مشاور " ، مورخ 95/05/14 جوابيه معاونت پرورشي و فرهنگي اين وزارتخانه به شرح زير است :
لازم است از توجه اصحاب اندیشه و قلم به این مقوله مهم سپاسگزاری نمائیم ؛ اما با توجه به طرح موضوعات بر پایه شنیده ها و به عبارت دیگر از منظری کارشناسی نشده ، در اين جا لازم است به منظور تنویر افکار عمومی به ذكر پاره ای از نکات و پاسخ كوتاه به برخي موضوعات پرداخته شود.
نخست آنکه اتخاذ رویکرد نوین، نسبت به امر هدایت تحصیلی بر پایه اسناد بالادستی و به منظور تحقق اهداف مندرج در آن صورت پذیرفته است كه این اسناد عبارتند از :
راهكار 3-21 سند تحول بنيادين آموزش و پرورش : مبتني بر " طراحي و استقرار نظام جامع هدايت تحصيلي و استعداديابي به منظور هدايت دانش آموزان به سوي رشته ها و حرف و مهارت هاي مورد نياز حال و آينده كشور متناسب با استعدادها ، علاقه مندي و توانايي آنان
بند 5-13 : برنامه درسي ملي جمهوري اسلامي ايران كه آموزش وپرورش را ملزم گردانيده تا انتخاب شاخه و رشته تحصيلي در پايان دوره آموزش عمومي ( پايان پايه نهم ) و بر اساس نتايج عملكرد درسي و تربيتي در طول اين دوره تحصيلي صورت گيرد.
و بند 6-13: برنامه درسي ملي جمهوري اسلامي ايران: "دوره متوسطه دوم داراي سه شاخه نظري ، فني و حرفه اي و كاردانش است ؛ هر يك ازشاخه هاي اين دوره داراي رشته هايي خواهد بود كه تنوع آن ها بر اساس نياز جامعه ، اقتضاي زمان و امكان اجراي آن تعيين مي شود." .
نا گفته ،آشکار است که تدوین هر یک از اسناد فوق الذکر بر پایه پژوهش های کارگروه های تخصصی تدوین شده است. از سوی دیگر ، به منظور عملیاتی کردن راهکار فوق الذکر جلسات مستمر کارشناسی درون و برون سازمانی تشکیل شده است ؛ اما نباید از ياد برد که این کار نیز همانند دیگر کارهای روز آمد در مراحل نخست با موانع و چالش هايی روبرست که با حول و قوه الهی به سرعت رفع خواهد شد.
از این رو انتظار می رود ؛ عزيزان با پرهیز از اظهار نظرهاي عجولانه و غير كارشناسي شده و به دور از ایجاد تشويش اذهان عمومي به اجرای بهینه طرح حاضرکمک نمایند؛ و از سوی دیگر با پرداختن تخصصی به مقوله فوق الذکر رسالت اصلی خود را که رشد و توسعه آگاهی جامعه است ؛ محقق سازند.
در این مجال ؛ اهم اقدامات صورت پذیرفته از ستاد تا صف به شرح ذیل بر شمرده می شود:
* تشكيل كميته هدايت تحصيلي با حضور دفاتر آموزشي حوزه ستادي ؛
* اعتبار سنجي آيين نامه توسط اساتيد متخصص و با تجربه دانشگاهي؛
* نظرخواهي از پيشكسوتان مشاور و متخصص در هدايت تحصيلي ؛
* نظرخواهي از كارشناسان ، مديران كل و معاونين آموزش و پرورش کشور ( اعم از آموزشي و مشاوره اي )؛
* ارائه طرح در كميسيون هاي برنامه درسي و آيين نامه و مقررات و صحن شوراي عالي آموزش و پرورش؛
* تهیه آیین نامه هدایت تحصیلی ، تصویب در شورا و ابلاغ آن به استان ها ؛
* تهیه مدل هدایت تحصیلی ( مدل رشدي سيستمي يكپارچه نگر )؛
* تهیه نرم افزار هدایت تحصیلی با همکاری مرکز فناوری؛
* برگزاری دوره آموزش ضمن خدمت آشنايي با قوانين و مقررات هدايت تحصيلي؛
* برگزاری دوره های آموزشی ویژه والدین و دانش آموزان ؛
* حضور در استان ها و توجیه عوامل اجرایی( مدیر و مشاور )؛
* برگزاری دوره آموزشي برای معاونین آموزشی و روسای ادارات مشاوره؛
* برگزاری دوره برای گروه های آموزشی مشاوره ، مدیران ، مسئولین تکنولوژی و گروه های آموزشی متوسطه
* اطلاع رسانی در فضای مجازی، رسانه ها و برگزاری نشست در این خصوص ؛
* تهیه بروشور به منظور ارسال و بهره برداری در سطح استان ها ؛
* تهیه شیوه نامه مربوط به هدایت تحصیلی؛
* ارسال بخشنامه در پانزده روزه نخست تیر ماه و ابلاغ آیین نامه هدایت تحصیلی؛
* تشکیل شورای برنامه ریزی در سطح ستاد ؛
* تشكيل كميته هدايت تحصيلي درسطح ستاد؛
* هماهنگي و دریافت گزارش از تمام استان ها در فرآیند اجراي هدايت تحصيلي به صورت مستمر ؛
* صدور نمون برگ هدایت تحصیلی برای تمامی دانش آموزان و تحویل به آنان
* بار گذاری هنجار های منطقه ای و مدرسه ای امتیازات و رتبه های دانش آموزان به منظور تسهیل در فرایند توسعه متوازن شاخه ها و رشته های تحصیلی
* تشكيل ستاد پاسخگويي به سوالات استاني در اداره كل امور تربيتي و مشاوره وزارت آموزش و پرورش
ناگفته پيداست که فرآیند هدايت تحصيلي دانش آموزان كه توسط مشاوران عزيز سراسر كشور مديريت و راهبري می شود، از جمله درخشان ترین فعاليت هاي آموزشي و پرورشي است و مسئولان و دست اندرکاران نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران از همکاری با چنین نيروهاي متخصص ، با اخلاق ، مدبر و آگاهي همواره افتخار و مباهات می کنند .
مشاورين مدارس در طول سال تحصيلي نسبت به اطلاع رساني به دانش آموزان ، اولياء و معلمان اقدامات شايسته اي را انجام داده اند و اساسا پاره ای از مشكلات به وجود آمده به حیطه ی هدايت تحصيلي دانش آموزان باز نمی گردد؛ و ناشی از مقوله توسعه متوازن شاخه ها و رشته هاي تحصيلي می شود كه به عنوان يكي از متغيرهاي هدايت تحصيلي در نظر گرفته شده است .
اکنون سوالی به ذهن متبادر می شود كه آیا نباید ظرفيت شاخه ها و رشته هاي تحصيلي متناسب با نياز حال و آينده كشور باشد؟ توجه شما را به این نکته جلب می نمایم که این امر در اسناد بالادستي از جمله برنامه پنجم توسعه ، نقشه جامعه علمي كشور نیز پرداخته شده است ؛ تا هم توسعه متوازن صورت پذیرد و هم اينكه از شمار افراد در آرزوی ورود به دانشگاه و سرخوردگی ناشی از عدم پذیرش در رشته هايي خاص کاسته شود.
مساله آموزش و پرورش، سياست گذاري كلان و همه جانبه است. تاكيد رهبري در آخرين ديدار با معلمان و تاكيد بر مهارت آموزي دانش آموزان تردیدی به جا نمی گذارد كه كشور نيازمند نيروي كار ماهر و تكنيكي متخصص است.
تاکید می نمایيم که شروع هدايت تحصيلي به سبك و سياق فعلي تنها مسير صحيح در برون رفت از معضلات و مشكلات نيروي انساني آينده است و اميد است در دراز مدت به توسعه متوازن بيانجامد. در پايان از تمام تلاش هاي مشاوران ، مديران ، دست اندركاران و مسئولان نهايت تشكر را دارم و از صميم قلب براي همگان آرزوي توفيق مي كنم.
مسعود شكوهي
مديركل امور تربيتي و مشاوره