متوسط زمان لازم جهت مطالعه: يك دقيقه و ٣٠ ثانيه !
حميد بقائى وعده كرده، در صورت رييس جمهور شدن يارانه ها را پنج برابر خواهد كرد و به ٢٥٠ هزار تومان براى هر نَفَر خواهد رساند. سوالى كه مطرح است، آنكه عقلا اين وعده امكان تحقق دارد؟
كل درآمد همه شركت هاى منبع يارانه ها از شركت ملى پالايش و پخش تا آرد و غيره كه مورد تاييد دولت و مجلس است، ٨٧ هزار ميليارد تومان است كه بعد از كسر هزينه هاى اين شركت ها، حدود ٣٦هزار ميليارد تومان باقى مى ماند كه صرف پرداخت يارانه نقدى مى شود.
فارغ از اين كه اين هزينه شركت ها چقدر واقعى است، حتى اگر فرض كنيم هزينه اين شركت هاى منبع يارانه صفر مطلق است (كه اين البته فرض موهومى است) و كل درآمد اين شركت ها تام و تمام صرف پرداخت يارانه شود، يارانه حدودا ٥٠ هزار تومانى موجود مى تواند كمى بيش از دو برابر شود؛ يعنى كمى بيش از يكصد هزار تومان!
حتى اگر فرض كنيم با شناسايى متمولين و حذف آن ها امكان افزايش دريافتى افراد كم درآمد وجود دارد، پنج برابر شدن يارانه افراد كم درآمد مستلزم حذف ٨٠ درصد يارانه بگيران است!
حتى اگر فرض كنيم با شناسايى درآمد يارانه بگيران امكان حذف همه ٨٠ درصد فوق و افزايش پرداختى به فقرا وجود دارد، با در نظر گرفتن لزوم عقلانى تامين كسرى عظيم طرح تحول سلامت كه در مرحله دوم هدفمند سازى به مصارف يارانه افزوده شده، عملا چيز دندانگيرى براي افزايش يارانه نقدى نمى ماند.
حتى اگر فرض كنيم كسرى طرح تحول سلامت صرفا به عهده بيمه هاست و خودشان بناست اين بار را به دوش بكشند (كه در شرايط موجود نشدنى است) و باز هم خوش بينانه فرض كنيم بانك اطلاعاتى بى نقصى از فقرا و متمولين در اختيار است، باز هم تخصيص مستقيم يارانه به خدمات افراد كم بضاعت هدف، مثل آموزش، بهداشت، تغذيه و غيره، به مراتب بيشتر به نفع افراد كم درآمد است تا پنج برابر كردن يارانه نقدى و در واقع در چنين شرايطى يارانه نقدى مستقيما به ضرر يارانه بگيران است!
البته مى شود به تامين افزايش يارانه از محل خلق پول و يا افزايش نرخ ارز هم سخن گفت كه غير عاقلانه بودن آن اكنون هويداست و جهت عدم تصديع به آن اشاره نمى شود.
بينش استراتژيك:
حقيقت آن است كه اين وعده ٢٥٠ هزار تومانى فرسنگ ها از عالم معقولات به دور است!
البته بعيد است فرد وعده دهنده به اين مسائل توجهى كرده باشد و راى قابل جذب با اين قبيل كلمات برايش مهمتر جلوه مى كند، اما مى توان از اين فرصت استفاده كرد و با نقد اين قبيل وعده هاى پوپوليسمى و عوام فريبانه، بر آگاهى عمومى درباره اقتصاد ملی افزود.
کانال فردای بهتر ( مصطفی تاج زاده )